Günümüzde yaratıcılık her alanda çok önemli bir yer tutmaktadır. Çünkü yaratıcılık beraberinde yenilikleri, yenilikler de girişimciliği getirmektedir. Herhangi bir ürün üretilirken kullanılan teknikler olduğu gibi, düşünce üretmek için de kullanılan teknikler vardır. İşte beyin fırtınası bu yaratıcı düşünce tekniklerinden birisidir. Bilinenin tersine sadece düşünmek değil, daha fazlasıdır. 1930’lu yıllarda Alex Osborn tarafından ortaya atılmıştır. Genellikle bir konuya çözüm bulmak, karar vermek veya yeni fikirler üretmek amacıyla kullanılır. Grup halinde düşünmeye yarayan bu teknik, tüm yaratıcı düşünme tekniklerinin babası olarak kabul edilmektedir. Osborn’un bu teknik için koyduğu 4 adet kural vardır. Bunlar:

1-Eleştiri Yapmak Yasak:

Bu kural ilk etapta fikirlerin yargılanmamasını, değerlendirilmemesini ve mantık aranmamasını kapsamaktadır. Düşüncelerin serbestçe ve çekinmeden paylaşılması amaçlanır. Belki de saçma diye saklanan fikir, en iyi fikir olabilir.

2-Serbest Atış:

Bu kural düşüncelere sınır konulmadan paylaşılmasını amaçlamaktadır. Otosansür veya filtre olmadan her düşüncenin söylenmesi için konulmuş kuraldır.

3-Olabildiğince Çok Düşünce:

Üretilen düşünce sayısı arttıkça, iyi düşüncelerin sayısı da artacaktır. O yüzden beyin fırtınası sürecinde grup lideri grubu daha çok düşünce üretmek konusunda motive etmelidir.

Bilim insanı Linus Pauling’in bu konuyla ilgili sözünde söylediği gibi “İyi bir fikre sahip olmak için önce çok fazla fikir sahibi olmalısınız.”

4-Fikirleri Çağrıştır, Uyar, Geliştir, Değiştir, Birleştir:

Grup içerisinde ortaya atılan bir fikir, bir başka fikri tetikleyecek ve böylece yeni düşünceler doğacaktır. Yani kısaca fikirler birbirini besleyecektir.

Tabi ki bu dört kuraldan farklı başka ilkeler de vardır. Bunlar; özgün düşünceyi beklemeden fikirleri paylaşmak, dikkati konu üzerine toplayıp odaklanmak, uyanık olmak, düşünce üretmekte zorlansak bile vazgeçmemek şeklinde sıralanabilir.

Beyin Fırtınasını Nerelerde Kullanabiliriz?

Osborn’un beyin fırtınası tekniğini

  • Başta ürün kampanyaları geliştirmek olmak üzere reklamcılık
  • Alternatif çözümler üretmek için problem çözme tekniği olarak
  • Yeni ürünlerin ortaya çıkarılması veya olan ürünlerin ise geliştirilmesi
  • Proje yönetimi ve üretim yönetimi

gibi alanlarda kullanabiliriz.

Nasıl Yapılır? Nelere Dikkat Edilmeli?

  • Katılanların dikkatini dağıtmayacak şekilde düzenlenmiş bir ortamda yapılmalıdır.
  • Katılımcılar daha önceden bilgilendirilmiş olmalıdırlar.
  • Net bir sayı olmamakla birlikte 12 kişi en uygun olarak belirlenmiştir.
  • Katılımcıların farklı uzmanlıkları olması, oluşacak düşünce çeşitliliğinin fazla olmasını sağlayacaktır. Katılımcıların buna uygun olarak seçilmesi gerekir.
  • Sürenin 30-60 dk arasında olması süreci daha verimli kılacaktır.
  • Saatte 100 düşünce üretilmesi hedeflenmektedir.
  • Toplantının yönlendirilmesi için bir kişi seçilmelidir. Bu kişi herkesin aktif katılımını sağlamalıdır ve süreci iyi bir şekilde yönetmelidir.
  • Sırayla konuşmak önerilmemektedir.
  • Tartışılacak konu açık bir şekilde tanımlanmalıdır ve herkesin göreceği bir yere asılmalıdır.
  • Herkesin fikir üretmesi sağlanmalıdır.
  • Fikir üretme süreci sonrasında üretilen fikirler konularına göre sınıflandırılmalıdır. Sınıflandırma aşamasında fikirler üzerinde tartışılabilir ve yeni fikirler ortaya atılabilir.
  •  Bu tartışma aşamalı ve belirlenen sıraya uygun bir şekilde yapılmalıdır.

İyi yönetildiği sürece başarılı bir beyin fırtınası bir fikir fabrikası olarak görülür. Eğer beyin fırtınası sürecinde istenilen kalitede fikirler çıkmadığı düşünülürse farklı teknikler de kullanılabilir. Teknikler birleştirilebilir. Bunlar: ters beyin fırtınası, düşünce haritası, kontrol listesi, gordon yöntemi, figür tekniği, swot analizi gibi yöntemlerdir.

Nedir? kategorisinde bulunan diğer içerikleri de okumanızı tavsiye ederiz!