Pandeminin beklenmeyen sonuçlarından biri şüphesiz ki, sokakların, parkların, plajların ve hatta denizlerin kullanılmış maske ve eldiven atıklarıyla dolması. Bunların kullanımı yaygınlaştıkça bu atığın çevre kirliliğine olan etkisi konusunda endişeler de giderek artıyor.

Artan kirlilik ve endişeler üzerine Kanada’da British Colombia Üniversitesindeki araştırmacılar harekete geçti ve biyolojik olarak parçalanabilir tıbbi yüz maskesi geliştirdiler. Araştırmacılar, tamamen kompostlanabilen1 ve biyolojik olarak parçalanabilen bu maskeyi üretmeyi ülkenin en bol ham maddelerinden biri olan ahşabı kullanarak başardılar. Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Kimya ve Biyoloji Mühendisliği doçenti olan araştırmacı Johan Foster “Salgın sırasında artan gerilimler sonucu uluslararası maske tedarik hatları parçalanabilir ve krizler yaşanabilir. Mart ayında bir maske üretmeye karar verdiğimizde, yerel ham maddeleri kullanan, ekonomik ve üretilmesi kolay bir çözüm istediğimizi biliyorduk, geri dönüştürülebilir olması bu işin bonusu oldu.” dedi.

Ahşap Maske

Maske çerçevesi tamamen çam, ladin, sedir ve diğer yumuşak ağaçlar gibi kaynaklardan gelen ahşap liflerinden yapılıyor. Bir prototipte maskenin önünde ticari bir N95 filtresi kullanılırken, diğerinde ise British Colombia Üniversitesi ekibi tarafından ahşap bazlı ürünlerden özel olarak tasarlanmış bir filtre kullanılıyor. Her iki prototip de, yakın gelecekte Kanada Sağlık Sertifikası için başvuruda bulunma planları ile, uyum ve geçirgenlik için sağlık endüstrisi standarlarını karşıladıklarından emin olmak için test edilmekte.

Araştırmacılar, maskenin şu anda kullanılmakta olan sentetik maskelere iyi bir alternatif olduğuna inanıyor. Foster ayrıca, “Şimdiden şehir kaldırımlarını kirleten ve potansiyel olarak nehirlere ve okyanuslara giren milyonlarca tek kullanımlık maske ve eldivenle, çevremize büyük bir etki yapmamak için acilen geri dönüşebilen bir seçeneğe ihtiyacımız var.” dedi.

Maskenin geliştirilmesi, British Colombia Üniversitesi uygulamalı bilim, ormancılık ve bilim fakültelerinin araştırmacılarını içeren disiplinli bir ekibin yoğun çalışmaları sonucunda sağlandı.

Ekibin Can-Mask (Kanada Maskesi) olarak adlandırdığı maske, British Colombia Üniversitesi araştırmacılarının süregelen bir problemi ortadan kaldırılmasına yardımcı olmakla birlikte ülkenin ekonomisinin ve yerel kaynaklarının yeni araştırmalar için kullanılmasına da olanak tanıdığı da araştırmacılar tarafından bildirilenler arasında.

Türkiye’de Maske Üretimi ve Kullanımı

Ülkemizde de birçok fabrika, yerel işletmeler ve belediyeler steril maske üretimi gerçekleştiriyor. Ayda milyonlarca üretimi yapılan tek kullanımlık maskelerin, varsa tıbbi atık kutusuna yoksa evin dışında bulunan çöp kutularına atılması konusunda vatandaşlara gerekli uyarılar yapılıyor. Fakat ne yazık ki, kaldırımlar, parklar ve maalesef dünyanın incisi İstanbul Boğazı, tek kullanımlık eldiven ve maske ile dolmuş durumda. Ne kadar süreceği öngörülemeyen bu salgın devam ettikçe bu tarz kirlilik manzaralarına maruz kalacağız. Ham madde çeşitliliği açısından zengin ülkemizde de, üniversitelerimizin başarılı araştırmacılarının bu duruma el koyup geri dönüştürülebilen ve çevreye zararı minimuma düşüren maske ve eldiven üretimine acilen geçmesi gerekiyor. Aksi takdirde yarattığımız bu kirliliğin sonuçlarını en kısa zamanda görmeye başlayacağız.

Deniz Kirliliği

1:Kompostlama: Mikroorganizma adı verilen ve çoğunluğu gözle görülmeyen canlıların, ortamın oksijenini kullanarak çöp içerisindeki organik maddeleri biyokimyasal yollarla ayrıştırmasıdır.

Bilim kategorisinde bulunan diğer içerikleri de okumanızı tavsiye ederiz!