BİBLİYOTERAPİ – “bilgi ile iyileşme”

Bibliyoterapi nedir?

Bibliyoterapi, antik Yunan’dan çağımıza ulaşmış Yunan dilinde “biblion” ve “therapeo” yani “kitap” ve “iyileşme” kelimelerinden türetilmiş bir terimdir. Günümüze ulaşana kadar birçok değişikliğe ve kategorizasyona uğramış olan bu terim aslında hala özünü korumakta ve o öze bağlı bir işlev sağlamaktadır. Kitap okuma alışkanlığının kişisel gelişimin yanı sıra ruhsal ve fiziksel hastalıklara, hastalığı kabullenme, yaşanmış hikayelere ve hikaye karakterlerine empati duyma kazanımıyla tedaviye katılım aşamasında kişilere rehberlik etme niteliği çok uzun yıllar önce keşfedilmiş ve değişik alanlarda kişilere bu hizmet verilmiştir, günümüzde de verilmektedir. Tıp ve Psikoloji alanlarında önem kazanmış olan bu terapi yöntemi danışman desteğiyle, okuma gruplarıyla ya da kendi kendine terapi şeklinde hastalara ya da gündelik yaşamda karşılaştığımız sorunlarla mücadelede kişiye yeni bir bakış açısı kazanma ve ruhunu onarma isteği duyan hastalık sahibi olmayan kişilere de önerilmektedir.

Bibliyoterapi nasıl uygulanır?

Bibliyoterapi kişinin fiziksel ve ruhsal durumuna, hastalığının ya da depresyonunun şiddetine ve kişinin arzusuna da bağlı olarak farklı şekillerde ve farklı süreçlerde uygulanmaktadır. Kişinin katılımıyla halk kütüphanelerinde, hastane kütüphanelerinde okuma gruplarıyla ya da terapi gördüğü süreçte danışmanının rehberliğinde ve önerisiyle uygulanabilir. Farklı bir kategori olan kendi kendine bibliyoterapi (Self-help Bibliotheraphy) de bir diğer seçenektir.

Başlangıçta kişi uygulama hakkında bilgilendirilmelidir ve kişinin isteğini ve içtenlikli katılımını sağlamak için örnek terapi hikayeleriyle bilgilendirme süreci desteklenmelidir. Terapi sürecinde kişiye belirli ödevlendirmeler yapılarak terapi desteklenir. Bu ödevlendirmeler kişinin kendi kendine yapabileceği ve onu yormayacak nitelikte olmalıdır. Kişinin terapi sürecinde devamlılık göstermesi esas ve en önemi husustur, zira okumalarının arasına uzun sürelerin girmesi ya da ödevlendirmelerin uygulanmaması kişiyi amacından, terapiyi ise başarısından uzaklaştıracaktır. Terapi belirlenmiş bir sürece yayılmalıdır ve kişi terapi sürecinde kendi duygudurum gelişimini gözlemlemelidir. Bu süreç genellikle 4 hafta olarak belirlenmektedir. 4 hafta sonunda kişi danışmanıyla birlikte terapiyi değerlendirmeli ve devam etme konusunda fikir paylaşımında bulunmalıdır. (Terapi süreci ve uygulama yöntemi kişiden kişiye değişiklik göstermektedir. Ağır depresyon durumlarında ya da diğer psikiyatrik rahatsızlıklarda kesinlikle uzman gözetimi şarttır.)

Kendi kendine bibliyoterapi (Self-help Bibliotheraphy) nedir?

Genellikle depresyon tedavisinde psikologlar tarafından önerilir. Kişinin kendi depresyonunu kavrayabilmesi, sebepleri çözümleyebilmesi, örnek yaşanmışlıklarla yalnızlık hissinden uzaklaşması ve sorunlarının üzerine gidebileceği motivasyonunu kazanabilmesi adına tavsiye edilen ve kurgusal olmayan kitaplarla, kitaplarda verilen ödevlendirmelerle kendini tedavi etmesidir. Gündelik yaşamda da duygudurum bozukluklarına destek amaçlı önerilebilmektedir.

Eğer siz de kendi kendine bibliyoterapi yöntemini yaşamınıza yerleştirmek isterseniz sizlere bir başlangıç önerimiz var. Amerikalı Profesör Dr. David Burns tarafından yazılmış self-help kitaplarından biri olan “İyi Hissetmek” size bu konuda yardımcı olacaktır.

“İyi Hissetmek” – Dr. David Burns

Uzman psikolog Dr. David Burns kitabına tedavi amacı güden okuyucuyu tedavi hakkında bilgilendirdiği uzun, kapsamlı ve tatmin eden bir giriş bölümüyle başlıyor. Dünya üzerinde hiçbir psikolojik destekten fayda göremeyen onlarca insan üzerinde denenen okuma tedavisi birçok örnekle yazar tarafından açıklanıyor. Okuyucu kitap üzerinde ilerleme kaydederken öncelikle tedavi hakkındaki ön yargılarına cevap buluyor ve aslında gelişimi için büyük bir adım atmış bulunuyor. Daha sonra temel bilişsel çarpıtmalarımızı ele alan Burns, kavramları okuyucuya uzunca ve örneklerle açıklıyor.

Eşdeğerleriyle karşılaştırıldığında bu kitabı farklı kılan okuyucunun yargılarını sahiplenmesi ve her birine özellikle cevap vermesidir.

Bütün bu bilgi aktarımıyla doygunluğa ulaşan okuyucu sonraki bölümde derin bir nefes alarak kendi üstünde gündelik olarak uygulayacağı terapi adımları hakkında bilgileniyor. Terapi adımları, okuyucunun tek başına uygulayabileceği ve gün içinde çok kısa bir vakit ayırarak cevap alabileceği niteliktedir. Peki başarılı olup olmadığınızı nasıl anlayacaksınız? Dr. Burns bu noktada da önceden düşünülmüş bir hamleyle size yardımcı oluyor. Kitabın içeriğinde gelişiminizi test edebileceğiniz bir bölüm var ve zaten yazarımız kendinizi belli aşamalarda belirli aralıklarla test etmenizi öneriyor.

Sağlık Bilimleri kategorisinde bulunan diğer içerikleri de okumanızı tavsiye ederiz!