“Makine” herhangi bir enerji türünü başka bir enerjiye dönüştüren, belirli bir güçten faydalanarak iş yapan ya da etki oluşturmak amacıyla dişli, yatak, mil gibi elemanlardan oluşan bir bütündür. Bu kelimenin kökeni, İtalyanca aynı anlama gelen “macchina” sözcüğüne dayanmaktadır. Ayrıca mekanik parçası olmadan çalışan elektronik veya organik sistemler de makine kapsamına girmektedir.
Belirli bir işin gerçekleştirilmesinde kullanılan makineler, insanlara yardım etmesi amacıyla üretilmiştir. İlk önceleri basit makinelerden (kaldıraç, eğik düzlem, makara vb.) yararlanan insanlar, günümüzde karmaşık yapılara sahip sistemlere (otomobil, uçak vb.) kadar gelmiştir.
Tüm makineler giriş ve çıkış donanımına sahiptir. Ayrıca dönüştürme ve aktarma organları da vardır. Bu sayede makine; ısıl, kimyasal, nükleer ya da elektrik enerjiyi mekanik enerjiye dönüştürür. Bu dönüşümün tersini de yapan makineler mevcuttur.
Makine Çeşitleri
Giriş enerjisini doğal kaynaklardan (rüzgar, akarsu, kömür vb.) alan ve mekanik enerji üreten makine, “birincil devindirici (primer motor)” olarak isim alır. İçten yanmalı motorlar, türbinler, su çarkları gibi sistemler bu tip makinelere örnektir.
Birincil devindiricilerden çıkan enerji, genellikle döner miller ile başka bir makineye aktarılır ve onun girdi enejisi olur. Bu enerjiyi girdi olarak kullanan makinelere (elektrik üretici, kompresör ya da hava pompası) ” üreteçler (jeneratör)” denir. Üreteçlerin çıktısı ise hidrolik ve pnömatik enerjilerdir. “Elektrik, hidrolik ya da hava motorları” jeneratörün ürettiği enerjiyi kullanır. Bu motorlar birçok makine ve endüstriyel tezgaha enerji sağlar.
Bahsettiğimiz üç sınıfa (birincil devindirici, üreteç, motor) girmeyen makinelere de “işlemci (operatör makine)” denir. Bu kategori hasap makinesi, yazı makinesi gibi el ile çalıştırılan tüm makineleri kapsamaktadır.
Bazı durumlarda tüm makine tipleri tek bir sistem oluşturur. Örneğin dizel- elektrikli bir lokomotifi düşünelim. Bu sistemdeki birincil devindirici dizel motordur. Dizel motor, elektrik üretecine güç sağlamaktadır. Üreteç ise tekerlekleri çeviren motorları çalıştırmaktadır. Bu sayede lokomotif hareket etmektedir.
Nedir? kategorimizde yer alan diğer içeriklerimi okumanızı da tavsiye ederiz.
