Uluslararası İşletmelerde İşletme Politikaları

İşletme Politikalarına Bakış

   İşletme politikası; en basit tanımıyla, işletmelerin günümüzdeki ve gelecekteki kararlarına yön verebilmek için seçilen yol anlamına gelmektedir.

   Webster’e göre; işletmelerin genel amaçlarını ve kabul edilebilir yöntemleri kapsayan uzun vadeli genel plana denir.

   Thomas Kepner’e göre ise; işletme faaliyetleri sırasında lider ve yöneticilere karar vermelerinde rehberlik eden genel ilke veya ilkeler dizisine denir.

   Başka bir ifadeyle işletme politikaları; işletme üst yönetimine, işletme faaliyetleri ve fonksiyonel bölümlerin etkinliği, uyumlaşması, stratejilerin oluşturulması konusunda rehber olan genel ilkelere denir.

   W.F. Glueck’e göre işletme politikaları; ortak amaca ulaşmaya yardım edecek etkin stratejilere veya stratejilerin geliştirilmesi için oluşturulan karar ve eylemlere denir.

   Diğer bir ifadeyle, belirlenen genel işletme ve faaliyet amaçlarına uygun olarak liderlere ve yöneticilere yol gösteren, ilkelere, tutumlara veya gelenek haline gelmiş stratejilere denir.

Uluslarası İşletmelerde İşletme Politikaları

   Uluslararası işletmeler işletme politikalarına en fazla önem veren işletme grubudur. Dünya ülkeleriyle ticaret yapan veya dünya üzerine yayılmış olan bu şirketlerin, alınacak kararlara rehber olacak politikalara birçok işletmeden daha fazla ihtiyacı vardır.

   Uluslararası işletmeler, maddi avantajları nedeniyle en yetenekli ve kaliteli işletme politikası uzmanlarını yanlarında çalıştırabilecek imkan ve kabiliyettedirler.

   Uluslararası işletmelerin, avantaj için, rekabet için bilgiye ve teknolojiye olan açlıkları ve bilgiyi örgütlerinde kullanma istekleri, işletme politikalarının gelişmesine önemli katkılar sağlamıştır.

İşletme Politikalarının Türleri

Ulusal ve uluslararası işletmelere yön veren, stratejilere önderlik eden işletme politikalarının birçok türü vardır.

1-) Ana politika-yardımcı politika ayrımı

1. Ana politikalar,
2. Yardımcı politikalar,
3. Bölüm politikaları,
4. Bağlı işletme politikaları,
5. Bağlı ortaklık politikaları

2-) İşletme fonksiyonları ile ilgili politikalar

1. Yönetim politikaları
2. İşletme planlaması politikaları
3. Üretim politikaları
4. Pazarlama politikaları
5. Finansman politikaları
6. Araştırma-geliştirme politikaları
7. Halkla ilişkiler politikaları,

3-) Yapılan işlerle ilgili politikalar

1. Yatırım politikaları
2. İnşaat politikaları
3. İdari politikalar
4. Koruma politikaları
5. Sağlık politikaları
6. Hizmet politikaları
7. Teknoloji politikaları
8. Sanayi politikaları
9. Enerji politikaları v.b. gibi

İşletme Politikasının Özellikleri

   Ulusal ve uluslararası işletmeler için işletme politikası temel bir yol gösterici, kararlar için bir yardımcı ve bir rehberdir.

   İşletme politikasının genel özelliklerini Prof. İnan Özalp şöyle ifade etmiştir;

1-) Politikalar işletme ve faaliyet amaçlarına uygun olmalıdır.

2-) Politikalar amaçlarla ilgili olmalıdır.

3-) Politikalar dengeli olmalıdır.

4-) Politikalar esnek olmalıdır.

5-) Politikalar plan niteliği taşımalıdır.

6-) Politikalar devamlılık sağlamalıdır.

7-) Politikalar uyum ve koordinasyonu kolaylaştırıcı olmalıdır.

İşletme Politikası Oluşturma Süreci

   Ulusal ve uluslararası işletmelerde işletme politikası oluşturma süreci ile ilgili olarak bilim adamları tarafından birçok model geliştirilmiştir.

   En bilinen modellerden birini Robert Katz geliştirmiştir. Bu modelin politika belirleme süreçleri şöyledir;

1-) Öncelikle işletme amaçları ve hedefleri ile ilgili olarak işletme sahipleri ve hissedarlarının görüşleri alınmalıdır,

2-) Dış çevre iyi bir şekilde analiz edilmelidir,

3-) İşletme analizleri çıkarılmalıdır,

4-) Ana ve yardımcı stratejiler belirlenmelidir,

5-) Politikalar tespit edilmelidir,

6-) Örgüt yapısı dizayn edilmelidir,

7-) Belli bir dönem faaliyet (uygulama) yapılmalıdır,

😎 Sonuçlar değerlendirilip aksayan yönler tespit edilmelidir.

9-) Çözüm önerileri doğrultusunda politikalar, stratejiler veya uygulamalar yeniden oluşturulmalıdır.

İşletme Politikalarının Fonksiyonları

   Ulusal ve uluslararası işletmelerde, işletme politikalarının yerine getirdiği birçok fonksiyon vardır. Prof.Dr. Erol Ren bu fonksiyonları şöyle ifade etmiştir;

1-) Politikalar faaliyetlere yol göstericidirler,

2-) Politikalar her işlevsel bölüme düşecek görevlerin nasıl yapılacağını ve başarılacağını açıklar,

3-) Politikalar alt düzeydeki yöneticilere tahsis edilmiş kaynak ve imkanların nasıl kullanılacağını açıklar,

4-) Politikalar alt kademedeki yöneticilere yetki devrini kolaylaştırır,

5-) Politikalar üst kademedeki yöneticilere kontrol görevleri için standartlar sunar,

6-) Yöneticilerin karar verme sürecinde harcadıkları zamanı azaltır,

7-) Çıkar grupları için adalet ve standardizasyon sağlar,

😎 Politikalar uyumlu olursa örgüt içi çatışmaları azaltır.

Politikalar ve Stratejiler Arasındaki Farklar

   Ulusal ve uluslararası işletmelerde işletme politikaları ile işletme stratejileri arasında bir çok konuda bir çok farklar vardır. Prof. Dr. Ömer Dinçer bu farkları şöyle ifade etmiştir;

1-) Politikalar karar vermede bir düşünce rehberidir, stratejiler ise bu kararlar doğrultusunda uygulanan yol ve yöntemlerdir.

2-) Politikalar açıkça tanımlanır ve bilinir, stratejiler ise geleceğin tahmini ile ilgili olduğu için kısmi belirsizlik vardır.

3-) Politikalar görüş, emir ve kurallardan oluşur, stratejiler ise işletme ile çevresi arasındaki ilişkilere odaklaşan çözüm yolları ve yöntemleridir.

4-) Politikalar daha uzun sürelidir, stratejiler ise belli süreler baz alınarak oluşturulur.

5-) Politikalar uyulması gereken kuralları ifade eder, stratejiler ise işletme amaç ve hedeflerine ulaşmak için neler yapılması gerektiğini tasarlar.

Kaynak

Arif Tan, Uluslararası İşletmelerin İzlediği Strateji ve Politikalar

Ekonomi kategorisinde bulunan diğer makaleleri de okumanızı tavsiye ederiz!