“Ayna hastalığı” olarak da bilinen Dismorfofobi zihinsel bir rahatsızlıktır. Bu rahatsızlıktan muzdarip kişiler kendilerini asla beğenmezler. Vücutlarındaki göze dahi batmayan ufak tefek sorunları büyütür hatta kafalarına takarlar. Görünüşleri hakkında oldukça fazla endişelenen bu insanlar, sürekli sosyal yaşam tarafından reddedilme korkusuyla yaşarlar. Zamanla da herkesten kendilerini izole eden bu kişiler intihara meyil gösterirler.
Maalesef ki günümüzde nüfusun %0,7 ila %2,4’ü Dismorfofobi’den muzdariptir. En sık ergenlik dönemindeki kadınlarda görülen bu rahatsızlığın belirtileri nelerdir?
Dismorfofobi Belirtileri
Kendi kendilerini küçümseyen bu hastalar, düşünceleri üzerinde hiçbir kontrole sahip değildirler. Sürekli -sözde- kusurlarını gizleme eğilimi gösterirler. Yapılan araştırmalara göre ise bu rahatsızlığın tanısı için bazı belirtiler göz önünde bulundurulmalıdır;
- Başkaları tarafından normal karşılanan kusurları gözde fazlasıyla büyütmek,
- Sık sık dış görünüşünü kontrol etmek (aynaya bakmak),
- Zamanla kendini sosyal hayattan izole etmek,
- Düşük benlik saygısına sahip olmak,
- Görünüşü için sürekli endişe duymak,
- Kusurlarını düzeltmek için sürekli bir çaba içinde olmak (estetik olmak, aşırı makyaj yapmak,…).
Dismorfofobi Nedenleri
Dismorfofobi’nin nedenleri uzmanlar tarafından biyolojik ve psikososyal faktörlerin etkileşimine atfedilir;
- Günümüzde güzelliğin bizleri mutlu ettiğini düşündüren medya, insanlardaki görünüm duygusunun güçlenmesine neden olmuştur.
- Çocuklukta zorbalığa, alaya ve istismara maruz kalmış bireylerde ise Dismorfofobi’nin görülme sıklığı daha fazladır.
Dismorfofobi Tanısı
Dismorfofobi genellikle depresif belirtilerle maskelenir. Birçok hasta, görünüşleri hakkında endişelenmelerinin psikolojik bir rahatsızlık olduğunun farkında değildir.
Dismorfofobi’yi teşhis etmek için bir psikiyatrist veya psikolog tarafından analiz yapılmalıdır. Tanı kriterlerine dayanan sorularla uzmanlar, semptomların kapsamlı bir resmini çizer.
Aşağıdaki sorularsa Dismorfofobi’yi teşhis etmek için sorulabilir;
- Görünüşün seni rahatsız ediyor mu?
- Gün içinde aynanın karşısında ne kadar süre harcıyorsun?
- Gün içinde kendinde gördüğün bir kusur ile ne kadar uğraşıyorsun?
- Görünüşünden utandığın için insanlardan kaçıyor musun?
Dismorfofobi Tedavisi
Dismorfofobi’si olan kişiler nadiren psikoterapi alırlar. Çünkü çoğu zaman -sözde- kusurlarını düzeltmek için kozmetik cerrah veya dermatolog ararlar. Vücutlarına yapılan değişimler ise hastaların semptomlarının hafiflemesine yardımcı olsa da tamamen bir iyileşme sağlamaz. Başarılı bir tedavi için uzmanlar, hastalara bilişsel davranışçı terapi uygulamaktadırlar.
Vücut dismorfik bozukluğu ciddi bir akıl hastalığıdır. Başlangıçta hakim duygu çirkin olma korkusudur. Dismorfofobi’nin süresi ve yoğunluğu ile intihar girişimi riski de artar. Bu nedenle erken teşhisi başarılı bir tedavi şansını arttırır.
Nedir? kategorisinde bulunan diğer makaleleri de okumanızı tavsiye ederiz!
