On dokuzuncu yüzyılın sonlarına kadar dünya genelinde bir kadının mühendislik yapabilmesine olumlu bakılmıyordu. Birçok meslek grubunda olduğu gibi, mühendislik dallarının da kapıları kadınlara kapalıydı. Kimi zaman çok başarılı kadın mucitler çıksa da değer görmüyor, buluşları önemsenmiyordu. Edith Clarke erkeklerin egemenliği altındaki bir meslek grubunda varlığını sürdürebilmiş; hatta çok başarılı olmuş ve zirveye çıkmış bir kadın mühendistir. Dönemindeki birçok kadına ilham kaynağı olan Clarke, kadınların önündeki engellerin kaldırılması için de büyük katkılarda bulunmuştur.
Edith Clarke, 10 Şubat 1883 yılında Amerika’da dünyaya gelmiştir. Babası John Ridgely Clarke avukat ve çiftçiydi. Annesi Susan Dorsey Owings ise evde dokuz çocuğuyla ilgilenen bir ev hanımıydı. Edith Clarke henüz yedi yaşındayken babasını kaybetti. Babasının vefatının üzerinden beş yıl sonra ise annesini kaybeden Clarke, amcasının vesayeti altına girdi. Çocukluğunun geçtiği amcasının çitliği Maryland’deydi. Okul eğitimine Maryland’de başladıktan sonra on altı yaşında yatılı bir okula gönderildi. Clarke’nin en başarılı olduğu ders matematikti.
On sekiz yaşında geldiğinde ailesinden kalan mirasa hak kazandı. Onu büyüten akrabalarına ve etrafındaki arkadaşlarının önerilerine kulak asmayarak ailesinden kalan parayı eğitimi için harcadı. Özel dersler alarak, Vassar College’nin sınavlarına girdi ve üstün başarı ile kazandı. Vassar College’inde matematik ve astronomi okudu. Üstün başarı ile okulunu bitirdikten sonra üç yıl öğretmen olarak çalıştı. 1911 yılında inşaat mühendisliği eğitimi almak üzere University of Wisconsin’e kaydoldu. Okulda geçirdiği ilk senenin ardından yazları New York’taki American Telegraph and Telephone Company’de çalıştı.
O dönemlerde mühendislik sektöründe kadınlar sadece ofiste hesaplayıcı olarak çalışabiliyorlardı. Araştırma ekibi tamamen erkeklerden oluşuyordu. Clarke’nin çalıştığı alan elektriğin iletimi ve dağıtımıyla ilgiliydi. Clarke çalıştığı bu alana o kadar çok ilgi duydu ki; AT&T’de sayısal çözümleme ekibinin başında kalıcı olarak işe başladı. Daha sonraları, Hunter College’de telsiz dersine ve Columbia University’deki gece okulunda da elektrikle alakalı farklı derslere katıldı.
Edith Clarke, daha sonra Amerika’nın en prestijli okullarından biri olan MIT’de elektrik mühendisliği alanında yüksek lisansa başladı. Burayı derece ile bitiren Clark, bu prestijli okuldan, bu kadar yüksek bir dereceyi alabilen ilk kadın olmuştur. Yüksek lisansını tamamlamasının ardından General Electric’in New York, Schenectady’de bulunan türbin departmanında çalışmaya başladı. Burada iki yıl sayısal çözümleme mühendisi olarak çalışmıştır.
Clerke aynı zamanda seyahat etmeyi çok seviyordu. Bu sırada İstanbul’dan Amerikan Kız Koleji’nden gelen talep üzerine, fizik öğretmeni olmak için İstanbul’a geldi. İstanbul’a geliş yolcuğu esnasında Fransa, İsviçre ve İtalya’yı gördü. Dönüş yolunda ise; Avusturya, Hollanda, Almanya ve İngiltere’yi ziyaret etti. Okulun tatile girdiği zamanlarda Türkiye’nin iç kesimlerini, Anadolu’yu gezme fırsatı oldu. Clarke adeta Türkiye’den büyülenmişti. Fakat içindeki farklı yerleri görme arzusundan dolayı daha sonraları Türkiye’den de ayrıldı.
Yurt dışından Amerika’ya döndüğünde, General Electric’in üst yönetimi Clarke’yi tam yetkili mühendis yaptı. Clarke geliştirdiği birçok matematiksel modelleme ile hesaplamaları ve çözümlemeleri daha pratik bir hale getirdi. Elektriksel nakil hatları ve güç sistemleriyle alakalı birçok analizi vardı. İlerleyen yıllarda bu alanda kitap ta yazdı.
1945 yılına geldiğinde, uzunca süre görev yaptığı General Electric’ten emekli oldu. Sonrasında doğup büyüdüğü topraklara, Maryland’e taşındı. Fakat bundan iki yıl sonra gelen teklif üzerine, University of Texas’ın eğitim kadrosuna katıldı ve elektrik mühendisliği bölümünde çeşitli dersler verdi. Bir süre üniversitede çalıştıktan sonra tekrar Maryland’e döndü. 1956 yılında hayata gözlerini yumdu. Clarke hayata gözlerini yumduğunda arkasında birçok başarı bıraktı. Ölümünden beş yıl kadar öncesinde, Society of Women Engineers’ın Başarı Ödülü’nü aldı. Ayrıca Clarke, Amerika Birleşik Devletleri’nin çalışma hayatındaki ilk kadın elektrik mühendisi olma unvanına sahiptir.
KAYNAKÇA
Loan James, Büyük Mühendisler
Women of Science, G.Kass- Simon, Patricia Farnes
Biyografi kategorisinde bulunan diğer içerikleri de okumanızı tavsiye ederiz!
