Gemba Yürüyüşü (Gemba Walk), yalın düşünce sisteminin en temel araçlarından birisidir. Gerçek olan bitenin olay yerine gidilerek görülmesi ve ilk ağızdan dinlemesini kapsayan bir kavramdır. Taiichi Ohno, Gemba Yürüyüşü kavramının gelişimine öncülük etmiş ve ilk olarak Masaaki Imai, Gemba Kaizen isimli eserinde “Gemba” kavramını tanıtmıştır. Gemba, Japonca’da “gerçek yer” anlamına gelen bir terimdir. Aynı zamanda “değerin yaratıldığı yer” olarak da ifade edilir. Üretim sistemlerinde gemba fabrika zeminidir. Üretim hatları, ön montaj istasyonları; aynı alanda yer alan soyunma odaları da gemba içerisinde yer almaktadır. Otomotiv sektöründe daha sık duyabileceğimiz bir terimdir.
İşletmelerde yeni bir proje geliştirme sürecinde veya olan sistem hakkında çalışmalar yapılırken; çalışanlar üretimin içine girmedikleri sürece sürecin ayrıntılarını gözden kaçırabilirler veya yanlış bir varsayımda bulunabilirler. Bu temelde gerçek ile teorik hesaplamaların arasındaki farklarla ilgilidir. Bu tip problemlerin her zaman ortaya çıkacağını savunan Toyota yetkilileri Gemba Walk adı verdikleri bir yöntemi ortaya koymuşlardır. Soyut verilerle uğraşmak yerine sahaya inerek doğru sonuçlara ulaşmayı hedefleyen Gemba Walk metodolojisi “değerin yaratıldığı yere git ve gör” şeklinde özetlenebilir.
GEMBA Yürüyüşünün Amacı Nedir?
Gemba Yürüyüşü‘nün amacı, sonuçları gözden geçirmek veya yüzeysel yorum yapmak yerine, değer akışını ve sorunlarını anlamak, böylelikle doğru sonuçlara ulaşmak ve iyileştirme fırsatlarını yakalamaktır. (Yalın üretimde bu iyileştirmelere Kaizen denilmektedir.) Aynı zamanda “Üretim yerinde yönetim” kavramı ile üretim ile ilgili tüm problemlerin üretimin gerçekleştiği yerde çözüme kavuşturulmasıdır.
GEMBA Yürüyüşünün Uygulanması
Masaaki Imai için Gemba’nın uygulanması için beş altın kuralı:
- Problem ortaya çıktığı zaman ilk olarak Gemba’ya (olay yerine) gidilmesi “go to Gemba first”
- Gembutsu (ortaya çıkan durum) kontrolü ”check gembutsu”
- Yerinde geçici önlemlerin alınması “take temporary measures on the spot”
- Temel sebebin ve çözümün bulunması “find and eliminate the root on the spot”
- Tekrarlamanın önlenmesi için standart hale getirmek “standardize to prevent recurrence”
şeklindedir.
Aynı zamanda yöntem sırasında dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır. Bunlar yöntemi başarıya götürecektir.
- Tekniğin etkili bir şekilde gerçekleşebilmesi için her tekniğin ilk aşamasında olması gerektiği gibi çalışanların bilgilendirmesi aşaması gerekmektedir.
- Yürüyüş sırasında gözlemler yapılır ve notlar alınır. Fakat gözlemler sırasında iyileştirme çalışmaları gerçekleştirilmez. Gemba yürüyüşü, eylem için değil, gözlem için bir fırsattır.
- Çalışanların fikirlerinin alınmasına özen gösterilir. Aktif dinleme gereklidir.
- Yürüyüş için bir konu belirlenmelidir. Karışıklık olmaması için ikiden fazla konunun seçilmemesi önemlidir.
- Yürüyüşün sondan başa doğru yapılması gerekir. Bu yalın üretim felsefesinde bulunan “çekiş” mantığı ile ilgilidir.
- Gemba yürüyüşünün bir ekip çalışması olması gerekmektedir. Takımı farklı birimlerden oluşturmak başka bir bakış açısı elde etmek için iyi bir yoldur. Süreç hakkında daha az bilgisi olan kişiler, işe farklı bir ışık tutan sorular sorabilirler.
Kitap Önerisi : Jim Womack tarafından yazılan Gemba Walks kitabını okuyarak bu konu hakkında ayrıntılı bilgi sahibi olabilirsiniz. Kitapta yöntemin uygulama şekline ve örneklere detaylı olarak yer verilmektedir.
Mühendislik kategorisindeki diğer makalelerimizi de okumanızı tavsiye ederiz!
