Nesnelerin interneti yani Internet of Things (IoT) kavramı ilk kez 1999 yılında Kevin Ashton tarafından kullanılmıştır. Kevin Ashton 1999 yılında RFID teknolojisini kullanarak firmalar üzerinde yararlarını dile getirip buna IoT (Internet of Things) kavramını ortaya çıkarmış ve sisteminin temellerini atmıştır.
Teknolojinin ilerlemesi ile şu anki halini alan nesnelerin interneti akıllı cihazların birbirleri ile iletişime geçmesi olarak tanımlanmaktadır. En somut örneklerine günümüzde küçük ev aletlerinden tutun da gelişmiş akıllı şehirlere kadar örnekler verilebilir. Nesnelerin kendi aralarında haberleşmelerine olanak tanıyan çeşitli haberleşme ağları sayesinde bilgi paylaşımını sağlayacak akıllı bir ağ oluşturulması mümkün hale gelmiştir.
Giderek artan rekabet piyasasında firmalar müşterilerine daha iyi hizmet sunmak, fabrikalarında daha verimli çalışmak, yaptıkları işin değerini artırmak için IoT teknolojisini kullanmaya başlamıştır.
Günlük yaşantımızda en sık rastlayacağımız örneği akıllı saatlerdir. Gün içerisinde kalp atışlarınızı, hareketleriniz kaydedip akıllı telefonunuza aktarımını sağlarken aynı zamanda da telefonunuza gelen çağrıları ya da mesajları da kendisi tarafına alarak ulaşmanızı sağlamaktadır. Böylece her zaman kontrol etme, iletişimi kuvvetlendirme ve yönlendirme şansını elde etmiş olduk. Telefon ve akıllı ve saat arasındaki iletişim nesnelerin internetini bize en iyi gösteren örnektir.
Nesnelerin İnterneti cihazların internete bağlanması gerektiğini düşünmek yanlış olur. Elektronik devreler veya algılayıcılar ile oluşturulan nesneler iletişim yeteneği kazanır. Açma/kapama tuşuna sahip her cihaz nesnelerin internetine dahildir. Kendileri arasında bilgileri algılayabilir, iletebilir ve depolayabilen akıllı cihazlardır. Bulut sistemleri de buna örnek verilebilir. Bulut sistemi ile bilgisayarınızda bulunan dosyalara telefondan erişebilir ve kullanabilirsiniz. Ya da telefonunuzdaki fotoğrafları bulut sisteminde depolayabilirsiniz. Bulut örneğinde insan müdahalesi ile verilerin kontrolüne, aktarımına örnek verildi ancak bunun yanı sıra insan müdahalesine gerek duymadan nesnelerin kendi iletişimini kurması durumu da mümkündür. Burada insan müdahalesi şurada yer alır; ayarlama yapmak, talimat vermek (Saat 13:00 ’da klimayı aç gibi) veya veri erişimine izin vermek.
Nesnelerin interneti için örneklere detaylı olarak bakacak olursak;
Belediye duraklarını ya da metro istasyonlarını da örnek verebiliriz. Toplu taşımada sıkça örneğine rastladığımız sistem otobüsün ya da metronun hangi durakta olduğunu, kaç dakikaya geleceğini görmemizi sağlar. Böylece insanlar üzerinde oluşan panik – stres (acaba kaçırdım mı?/işe geç kalır mıyım?) durumunu da azaltmaya yardımcı olur.
Robot akıllı süpürgeler günümüzün en gözde ev aletlerindendir. Özellikle çalışan insanların hayatını kolaylaştıran robotlar akıllı telefonlar ile yönetilip hangi saatte ve günlerde evin hangi odalarını temizlemeleri gerektiğini bilirler ve çalışmaya başlarlar. Peki haznesi dolduğunda haznelerini boşalttıklarını veya şarjları bittiğinde kendilerini şarj edip kaldıkları yerden temizliğe devam etiklerini de söylesek abartmış sayılmayız. Çünkü gerçekten bunların hepsini yapabilme yeteneğine sahipler. Dahası evinizin krokisini çıkarıp ev içinde bulunan eşyalara çarpmadan temizleyebilmektedirler. Çalışan hanımların yanı sıra Korona sebebiyle evde vakit geçiren insanların da hayat kurtarıcısı olmuştur belki de…
Kombi ya da klima paketleri ise oda sıcaklığını belirli bir düzeyde tutarak enerji tasarrufu sağlamanıza olanak sağlar. Gerekli gördüğünde çalışan klima veya kombi sistemleri ile sabit derecede kalan ev ısısı ile hem sağlığınızı hem de cebinizdeki parayı korumuş olursunuz.
Nesnelerin İnterneti’nin Faydaları
- Müşteri ilişkilerini geliştirmek,
- Zamandan tasarruf etmek ,
- Kar sağlamak,
- Daha hızlı ve iyi kararlar almak,
- İş süreçlerini izlemek,
- Ürün konum ve durumunu izlemeyi sağlayan sistemler,
- Tesis yönetimi,
- Geniş düşünme alanına sahip olmak çünkü nesnelerin interneti ucu bucağı olmayan bir denizdir.
Nesnelerin İnterneti’nin Olumsuz Yanları
- Sosyal yaşantımızın kayıt altında olması,
- Sürekli kayıt altına alınan veriler ile büyük verilerin oluşması ve çözümlenmesinin zorlaşması,
- Verilerin gizliliği ve güvenliği
Dünya yavaş yavaş değişiyor ve gelişiyor. Nesnelerin interneti bizi her geçen gün şaşırtmaya, büyümeye ve örneklerini artırmaya devam ediyor. Büyülü alanı ile günlük hayatımıza adapte olup kolaylaştırsa da her cihazın/ aletin bu şekilde kullanılabileceğini insan düşünemiyor. Yukarıda verilen örneklerden çok daha fazlası şu anda piyasada mevcut ve aktif olarak kullanılıyor. Kontrolümüzün daha da arttığı verimli, akıllı bir gelecek bizi bekliyor.
Ucu bucağı olmayan bir deniz olan Nesnelerin interneti her ne kadar hayatımızı kolaylaştırsa da tartışmaları da beraberinde getiriyor. En önemlisi güvenlik meselesidir. Birden fazla cihazın birbirine bağlı olması verilerin güvenliğini nasıl sağlayacak? Hackerlar sisteme sızabilir mi? Bunların yanı sıra veri paylaşımı da gözle görünür konularda yerini almaktadır. Milyonlarca cihazın birbirine bağlanması ne kadar doğru? Oluşacak veri boyutlarının analiz edilmesi, depolanması, takibinin yapılması da ayrı bir sorun oluşturmaktadır. Hala daha gelişmeye devam eden bir sistem olan Nesnelerin İnterneti’nin, bize oluşturduğu imkanları ve olumsuz etkilerini anlamaya ve çözmeye çalışıyoruz.
Mühendislik kategorisindeki diğer yazılarımıza da okumanızı tavsiye ederiz!
Kaynak
https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/311700
https://www.journalagent.com/pajes/pdfs/PAJES_24_2_327_335.pdf
