Regresyon analizi bir bağımlı değişkenle bir dizi bağımsız değişkenler arasındaki ilişkiyi belirlenmesinde kullanılan istatistiksel bir ölçümdür. Regresyon analizinde asıl amaç değişkenler arasında ilişkinin niteliğinin saptanmasıdır. Ayrıca mevcut verileri kullanarak gelecekteki olaylar hakkında tahmin yapılmasını da sağlamaktadır.
Bu analizde aralarındaki ilişkiyi ölçmek için kullanılan matematiksel modellere regresyon denklemleri/modelleri denilmektedir. Regresyon modelleri oluşturulurken iki yaklaşım kullanılır. Bunlar en küçük kareler tekniği ve en büyük olabilirlik tekniğidir. Hata terimi normal dağılım gösterdiği varsayımı var ise en büyük olabilirlik tekniği kullanılır. Eğer herhangi bir varsayım yoksa en küçük kareler tekniğini kullanırız. Bu yöntemde regresyon katsayılarını doğru ve gözlem noktaları arasındaki fark en az olacak şekilde tahmin edilmemizi sağlar.
REGRESYON ANALİZİ GENEL DENKLEMİ : Y` = a + bX
- X : Seçilen bağımsız değişkenin değeri
- Y`: Seçilen X değeri için tahmin edilen Y değeri
- a : Doğrunun y eksenini kestiği nokta
- b : Doğrunun eğimi
- a ve b : Regresyon katsayıları
Eğer bir tahmin değişkeni kullanılmışsa basit regresyon analizi , birden fazla tahmin değişkeni kullanılmışsa çoklu regresyon analizinden bahsedilmektedir. Birden fazla tahmin değişkenleri arasında ilişkinin olup olmadığını, varsa ilişkinin yönünü ve gücünü inceleyen korelasyon analizi sayesinde değişkenlerden birinin değişmesi ile diğerlerinin ne gibi değişlik gösterdiğini de incelemektedir. Korelasyon analizi ilişkinin derecesini gösterir, regresyon analizi ise miktarını belirlememizi sağlamaktadır.
Değişkenler arasında doğrusal ve doğrusal olmayan ilişki gözlenmektedir. Bu yüzden saçılım grafiği yapılmadan ve değişkenler arasında korelasyon katsayısına rastlanmadan regresyon analizine karar verilmemelidir. Aynı zamanda tek/çok değişkenli doğrusal ve tek/çok değişkenli doğrusal olmayan analiz çeşitleri de vardır.
TEK DEĞİŞKENLİ REGRESYON ANALİZİ
Bir bağımsız değişken kullanılıyorsa buna tek değişkenli regresyon analizi denir. Bu analizde üzerinde durulan ilişki ve değişenler arasında doğrusal ilişki vardır. İlişkinin hesaplanmasında en küçük kareler yöntemi kullanılır. Sonuçlarının yorumlanması kısmına gelindiğinde bir çok kişi x bağımsız değişkeninde y bağımlı değişkeni sebep olduğu şeklinde yanlış yorumlamalar ile gelmektedir. Ancak birbirleri arasında ilişki olması sebepselliğin de olması gerektiği anlamına gelmez. Değişkenler arasında ilişkisellik ve sebepsellik karıştırılmamalıdır. Bağımlı değişken ile bağımsız değişken arasında ilişki rastlantısal olarak meydana gelmiş olma ihtimalide vardır.
ÇOK DEĞİŞKENLİ REGRESYON ANALİZİ
Birden fazla bağımsız değişken kullanılıyorsa buna çok değişkenli regresyon analizi denir. Bu analizde bağımsız değişkenler ile aynı zamanda bağımlı değişkendeki değişimi açıklanmaya çalışılmaktadır. Sosyoloji, pazarlama, psikoloji dallarında davranışsal hareketlerin belirlenmesinde ve ekonomide ekonomik değişkenleri etkileyen faktörlerin belirlenmesi gibi bir çok sosyal bilim dallarında kullanım alanı bulunmaktadır.
Mühendislik kategorisindeki diğer makaleleri de okumanızı tavsiye ederiz!
