Duygusal, zihinsel ve fiziksel yönden farklılıklar gösteren insanlar, bunun sonucu olarak olayları da farklı şekilde yorumlarlar. Bu farklılıklar kişiliğin temelini oluşturur. Kişilik insanların çevreyle ilişkilerini etkileyerek duygulara, düşüncelere yön verir. Aynı olay karşısında farklı kişiliklerin farklı tepkiler göstermesinin nedeni kişiliktir.
Kardiyolog Meyer Friedman ve Rosenman tarafından gözlemlenen A tipi ve B tipi kişilik özellikleri, iki tür kişilik yapısının farklılığını ortaya koymaktadır.
Fikir ilk defa, sandalyeleri tamir eden döşemecinin sandalyelerin çoğunun sadece önden yırtıldığını söylemesi üzerine ortaya çıktı. Bu durumu, iki kardiyolog da hastalarının çoğunun endişeli olmasına ve otururken zor zamanlar geçirmesine bağladılar. Bu gözlemleri başlangıç noktası olarak kullanan Friedman ve Rosenman, hastalarının iki tür farklı davranış şekli sergiledikleri sonucuna vardılar. Araştırmaları sonucunda ise bu farklılıkların kişilikten kaynaklandığını buldular.
A tipi davranış biçimine sahip olan birey rekabetçi ve zamana karşı duyarlıdır. Aynı zamanda bu birey agresif, sabırsız ve kendisini işine adamıştır. Kısa sürede, çok fazla başarılı olmak istemektedir. Zaman baskısı hoşlarına gider ve bu sayede aceleci tavır takınarak kendisini sürekli bir şeyler yapmak zorunda hisseder. Tatildeyken bile hareketsizlikten hoşlanmaz, çabuk olmayan insanlar onları sinirlendirir, yoğun çalışır. Genellikle kendini diğer insanlara göre daha enerjik hisseder. Beklemeyi sevmez. İş hayatında çalışkan olan kişilerin A tipi kişilik olduğu görülmektedir.
B tipi davranış biçimine sahip olan birey ise zamana karşı daha rahat, daha az duyarlı, daha az rekabetçi ve kendisini işine daha az adamaktadır. Boş zaman etkinliklerine vakit ayırırlar. Çok çabuk sinirlenmeyen yapıları vardır. Mükemmeliyetçi değillerdir. Dengeli ve rahat bir yaşam tarzını benimsemektedir. Kararlı bir hızla güven içinde çalışır. Başarı konusu iki kişilik türünde de değişebilmektedir.
Friedman ve Roseman insanların tümüyle A ya da B tipi özelliklere sahip olmayacağını fakat iki tipten birine daha fazla eğilim gösterebileceklerini ifade etmişlerdir.
Stres ile A ve B kişilik Özellikleri İlişkisi
Strekararlara etki etmektedir. Kişilik tutum ve davranışlara, ilişkilere, alınan kararlara etki etmektedir
Kişilik tutum ve davranışlara, ilişkilere, alınan kararlara etki etmektedir. Birey strese daha yatkın bir kişilik yapısına sahip olabilir. Kişilik yapısının bilinmesi, yaşanan bu stres için önlemler alınmasını kolaylaştırmaktadır. Araştırmalara göre A tipi kişilik özelliklerine sahip bireyler, B tipi kişilik türüne göre strese daha yatkındır. A tipinin sıradan olayları stres verici olarak düşündükleri ve strese karşı eğilimli oldukları ileri sürülmektedir. B tipi ise rahat tutumları ve sakin bakış açısı sebebiyle strese daha az yatkındır.
A tipi davranış biçimi terapiyle değiştirilebilir. Kişilere hiçbir şey yapmayarak, normalde düşünmeye fırsat bulamadıkları konuları düşünerek, insanları gözlemleyerek ya da tanımadığı biriyle konuşarak vakit geçirmeleri önerilmektedir. Bu yöntemlerle başkalarına öfkelenmeden kendinlerini ifade etmeleri amaçlanır.
Psikoloji kategorisinde bulunan diğer makaleleri de okumanızı tavsiye ederiz!
