Zihnimiz biz farkında olmadığımız anlarda bile bir kayıt makinesi görevi üstlenip her anımızı fizyolojik olarak kaydeder. Bu kayıtlarda sadece olayları değil o anın içinde 5 temel duyumuzla algıladığımız bütün duyuları da yani sesler, kokular, tatlar, bedenimizde hissettiğimiz ağrı, acı benzeri hisler, sıcaklık vb. bir çok detayı o anın detaylı bir dosyasını oluşturup kaydeder ve diğer anılarımızın yanına düzenli bir ağ kurarak yerleştirir. Olumlu, nötr ya da olumsuz anılarımız bilincimizin derinliklerine bizim elimizde olmadan ve isteğimizden bağımsız olarak kayıt olur. Zihnimiz normal süreçte bu düzeni kurar ve işleyiş aynı şekilde sürekli olarak devam eder. Olumsuz anıları seçen zihnimiz biz REM uykusunda iken bu anıları nötrleştirir ya da olumlar. Bu günlük hayatımızın ilerleyişi için çok önemli bir detaydır. Normal süreçte ve kişi büyük ya da küçük travmalar yaşamadığı sürece düzen akıp gider, anılar düzenli bir şekilde ve bizi rahatsız edebilecek duygulanımlardan uzaklaştırarak detaylı bir dosyalama ve bilgi işleme yapar. Zihnimiz düzenli bir arşiv olarak binlerce, yüz binlerce anıyı bu şekilde içinde barındırır. Peki EMDR nedir? EMDR işte bu bilgi işlemin kişilerde yetersiz çalışması, travmalarının etkisiyle bilgi işlemenin zorlaşması durumlarda dışarıdan müdahaleyle ve düzenli bir şekilde bu bilgi işlemin yapılmasıdır.

EMDR Nedir?

EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) sağa sola göz hareketlerinin beynimizin sağ ve sol yarım kürelerini aktifleştirmesiyle kişinin anılarına ve duygulanımlarına yoğunlaşmasını sağlayan bir psikoterapi yöntemidir. EMDR ilk bakışta sıklıkla hipnoza benzetilse de hipnozdan çok farklı bir yöntemdir. EMDR uygulamasında kişinin bilinci açıktır ve anılarında yönlenmeleri terapistinin etkisiyle aslında kendisi yapar. Bu terapi yöntemi aslında gerçekten göz hareketlerinin bizi düşüncelerimizden uzaklaştırdığının farkına varılmasıyla oluşturulsa da bu yöntem sadece göz hereketleriyle uygulanmaz. Sağ ve sol beyni uyaracak şekilde ses şeklinde uyarılar ya da EMDR aletiyle sağa ve sola sırasıyla titreşim verilerek, dizlere sağ sol küçük vurularla da uygulanabilir. EMDR aleti sadece EMDR uygulama sertifikası olan terapistler tarafından kullanılabilir.

EMDR Nasıl Keşfedildi?

Dr. Francine Shapiro 1987 senesinde göz hareketlerinin kişiyi rahatsız edici düşüncelerden uzaklaştırabildiğini farketmesi üzerine bu konuda çalışmalar yapması ve başarılarını kaydetmesiyle sonrasında yayınlamasıyla keşfedilmiştir. Bu göz hareketleri yazımızın başında bahsettiğimiz REM uykusu sırasındaki düzenleme esnasında da görülür. EMDR günümüzde dünyada bir çok farklı tanıda bütüncül bir terapi olarak uygulanmaktadır.

EMDR Uygulamasında Amaç Nedir?

Beyin her yaşta ve her an yeni deneyimleri kaydederek anları ve edinilen bilgileri birbirine entegre eder. Yaşam boyu bu birbiriyle iç içe bilgi ağı daima dallanır, büyür ve gelişir. Kişi anları bir bilgiyle, bir düşünceyle kodlayarak kaydeder. Bu yürümek, araba kullanmayı öğrenmek tarzında bir bilgi de olabilir bunun yanı sıra duygu yoğunluğu daha yüksek bir edinim de olabilir. Normal işleyiş sürecinde bu işleyiş kişisel gelişimi öğrenme yoluyla destekleyen uyumlu bir işlemdir. Düzenli bir işleyiş olduğu sürece kişi kaydettiği anılarla hayatına devam eder, edinimleriyle ruh sağlığı, tepkileri ve duygulanımları şekillenir. Bilgi işlem kendi normalinde ve olması gerektiği şekilde çalıştığı sürece kişi ruh sağlığı yerinde bir şekilde yaşamına devam eder ve daha önceden şifrelenip bir anı dosyasını açabilecek, hatırlatabilecek yeni bir anda da tepkileri normal sınırlarda olur ve aşırıya kaçmaz. Eğer ki daha önceden işlenmesi gereken anı düzenli bir şekilde anı ağına bir bütünlük sağlayarak entegre edilememişse işte o zaman kişinin tepkileri çok yoğun olur ve kişi günlük yaşamıyla bağdaşmayan duygulanımlarıyla kendini yorar ve yıpratır.

EMDR çalışması kişinin olumsuz davranışlarının, normalle bağdaşmayan düşünce yönlenimlerinin arkasında bu işlenmemiş anıların yattığını düşündürür. Anıları kaydederken bahsettiğimiz şifrelemede kişinin olumsuz inançları da yer alır. Ve bazen kişinin şuan yaşadığı bir an, işlenmemiş anı paketlerinden birini açar ve kişi yeniden kendi olumsuz inançlarına maruz kalır.

Peki bu normal şekilde işlenemeyen anılar nelerdir? Kişinin büyük ya da küçük travmalarıdır. Ölüm, kazalar, depremler, fiziksel şiddet, taciz, tecavüz gibi büyük travmalar olabilir. Ya da küçük travmalar dediğimiz kişinin sosyal yaşamında önce aile içinde, okul hayatında, arkadaşları ya da öğretmenleriyle ilişkilerinde yaşadığı anıların entegre olamadan ve olumsuz inançlarla kaydedilmesi olabilir.

EMDR Kimlere Uygulanabilir?

EMDR bütüncül bir psikoterapidir ve her tanıda her yaştan kişiye farklı kazanımlar amacıyla uygulanabilir. Ancak çocuklarda uygulamak için özel olarak çocuklarda uygulama eğitimi alınmış olmalıdır.

Tedavi Amacıyla Uygulandığı Hastalıklar Nelerdir?

• Cinsel ve/veya Fiziksel Taciz
• Kompleks Travmalar
• Panik Bozukluk
• Kaygı Bozuklukları
• Depresyon
• Yas
• Migren
• Fibromiyalji
• Kronik Ağrılar
• Fobiler
• Yeme Bozuklukları (Anoreksiya Nervoza, Bulimiya Nervoza)
• Cinsel İşlev Bozuklukları
• Stres
• Performans Kaygısı

EMDR’ın Etkisi Nasıldır?

EMDR çalışması sırasında anılar nötrleştirilip öyle kaydedildiği için kişinin benliği daha sağlam temellenir ve günlük yaşantısında olumsuz ve olağandışı tepkiler ve hassasiyetler yaşamaz. Anı unutulmaz ama travmatik tepkiler olmadan hatırlanır. Sorun temelden çözüldüğü için etkisi kalıcıdır ve yaşam kalitesini arttırır.

EMDR Kimler Tarafından Uygulanır?

EMDR terapisini yalnızca EMDR Türkiye Derneği’nin EMDR Avrupa onaylı sertifikalı eğitimini tamamlamış psikologlar uygulayabilir.

İlginiz için teşekkür ederim…

Psikoloji kategorisinde bulunan diğer içerikleri de okumanızı tavsiye ederiz!