Maslow Piramidi, 1943 yılında Amerikalı psikolog Abraham Harold Maslow tarafından yayınlanan ‘A Theory of Human Motivation’ adında ki bir çalışmada ortaya atılmıştır. Daha sonra geliştirilerek insan psikolojisini gösteren bir teori olmuştur. Bu teoriye göre, insanların motivasyonu dış etkenlerden çok kişinin kendi içindeki ihtiyaçlarına dayanmaktadır. Kişinin bu ihtiyaçları ise bir hiyerarşi (basamak, derece düzeni) içinde sınıflandırılmaktadır.

Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi

Nelere İhtiyaç Duyarız?

Maslow’un teorisine göre insanların ihtiyaçları ve istekleri sınırsızdır. İnsan bir ihtiyacını giderdikten sonra başka bir ihtiyaç ortaya çıkar çünkü insanlar doyumsuzdur hep daha fazlasını isterler. Bir ihtiyacı giderme süreci içinde ise tamamıyla memnun olma durumu olası değildir. Bu sırada, giderilmemiş ihtiyaç birey için büyük bir motivasyon kaynağıdır. Birey neyi henüz tamamen elde etmemişse ona büyük ilgi gösterir. Fakat, bu ihtiyaç giderildikten sonra ihtiyaca yönelik motivasyon davranışlar üzerindeki belirleyici etkisini kaybeder. Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisi de, alt katmandaki ihtiyacı karşılanmadan üst katmandaki ihtiyacın karşılanmasının anlamsız olması üzerine kurulmuştur.

Maslow Piramidinde Katmanların Anlamı

Maslow’un kişilik kategorileri kendi aralarında bir dizilim oluştururlar ve her ihtiyaç kategorisine bir kişilik geliştirme düzeyine karşılık gelmektedir. Birey, bir kategorideki ihtiyaçları tam olarak gideremeden bir üst düzeydeki ihtiyaç kategorisine, dolayısıyla kişilik geliştirme düzeyine geçememektedir.

Abraham Maslow, ihtiyaçalrı şu şekilde sınıflandırmıştır.

  1. Fizyolojik İhtiyaçlar (nefes alma, uyku, yemek, su, cinsellik, sağlık, boşaltım)
  2. Güvenlik İhtiyacı (beden, iş, ahlak, aile, sağlık ve mülkiyet güvenliği)
  3. Sevgi-Ait olma İhtiyacı (arkadaşlık, aile, cinsel mahremiyet)
  4. Saygınlık/Değer verilme İhtiyacı (öz güven, başarı)
  5. Kendini gerçekleştirme İhtiyacı (erdemli, yaratıcı, problem çözücü)

Maslow’a göre birey için baskın olan ihtiyaçlar hangi kategoriye ait ihtiyaçlar ise, kişilik gelişmişlik düzeyi de onun istencinden ya da seçiminden bağımsız olarak bu ihtiyaç kategorisine karşılık gelen düzeyde bulunacaktır.

Belirli bir kategorideki ihtiyaçlar tam olarak karşılanmadan kişi bir üst düzeydeki kategorinin gereksinimlerini algılamaz, böyle gereksinime ihtiyaç duymaz. Örneğin günlük olarak yemek ihtiyacını karşılayabilen fakat güvenlik içinde bulunmayan, kendini sürekli olarak olası bir tehlike altında hisseden bir insanın, dünya görüşünü geliştirmek için film izlemek yada kitap okumak gibi bir ihtiyacı yoktur.

Belirli bir ihtiyaç kategorisindeki ihtiyaçalaının karşılanması durumunda kişi, bir üst kategorideki ihtiyaçlarını karşılamaya yönelecektir. Bu durum kişilik gelişme düzeyini de bir üst düzeye çıkaracaktır.

Maslow’a göre psikologların yapması gereken, kişilerin kendisini gerçekleştirme aşamasına gelmesinin önündeki engelleri ortadan kaldırmasına yardım etmektir.

Makalemi Maslow’un bir sözüyle bitirmek istiyorum.

ANLAMAK, SEVMENİN OLMAZSA OLMAZ KURALIDIR.
Abraham Maslow

Psikoloji kategorisinde bulunan diğer içerikleri de okumanızı tavsiye ederiz!