Bir ürünün bulunduğu hat ya da üretim sistemi boyunca takip ettiği yolların izlenimini sağlayan diyagramdır. Spagetti diyagramı (makarna şeması), oluşturulan ürünün izlediği süreçteki yolları görsel olarak ifade ederken bulunan israfları (muda) ortaya çıkarmaya yarar. İsminin spagetti olmasının sebebi ise her hareketin bir çizgiyi ifade etmesinden ve oluşturulan çizgilerin fazlalığından kaynaklanmaktadır. Oluşturulan her spagetti çizgisi iş akışındaki fazlalık olan adımların tanımlanmasını ve süreci hızlandıracak olan adımı görmemizi sağlar.
Takip edilen süreçlerde çizilen spagettiler ürüne ya da operatöre ait olabilir. Fabrika içerisinde oluşan trafiğin sebebini bulmak için tercih edilen etkili değer akış şemaları arasında yer almaktadır. Fakat en etkili nokta yürüme üstüne olan muda (israf) tespitidir. Operatör yürüyüşünün sebepleri yarı mamul, hammadde, alet ya da ekipman eksikliği olabilir. Ancak imalat düzeninde en önemli noktalardan biri de operatör için uygun koşulların sağlanması gerektiğidir. Yani kullanacağı malzemeler ulaşabileceği kadar yakınında olmalıdır. Böylece çalışan daha az mesafe, daha az zaman ve daha az enerji sarf ederek etkin ve verimli işler yapabilir. Her ne kadar harcanan zaman az gibi görünse de süreleri haftalık, aylık ya da yıllık çizelgelere çarparak bakıldığında kaybolan ürün sayısı oldukça fazla olabilmektedir. Her kaybolan zaman kazanılabiliyorsa değerlidir.
Spagetti diyagramının uygulanması ise şu şekildedir;
- İnceleme yapılacak bölüm belirlenir.
- Bölümün krokisi çıkartılır.
- Operatör başlangıç noktası belirlenir.
- Süreç incelenerek adımlar çıkartılır.
- Operatörün kroki üzerinde oluşturduğu adımların (spagetti çizgileri) süresi hesaplanır.
- Değersiz olan adımlar tespit edilir ve çözümler geliştirilir.
İşlem adımlarını yaparken eğer birden fazla operatör bulunuyorsa farklı renkte çizgi kullanımı ile karışıklığın önüne geçilebilir. Basit ama etkin bir yöntem olan Spagetti diyagramları hem firma hem de operatör açısından verimli bir çalışmadır. Firma için değersiz zamanları azaltarak (bu eğer forklift için çalışılmışsa değersiz zamanın azalmasına bağlı olarak tüketilen yakıt oranı da azalacağından dolayı mali açıdan verimlilik sağlayacaktır), çalışan içinse daha az enerji kullanımı olarak yarar sağlayabilir.
Mühendislik kategorisindeki diğer içerikleri de okumanızı tavsiye ederiz!
