Dünya pazarlarındaki gelişmeler yeni rekabet ortamlarını tetiklemiştir. Artan rekabet ortamı ve kısa ömürlü ürünler ile yükselen talepler tedarik zincirinde gelişime neden olmuştur. Teknoloji ile sürekli gelişen tedarik sistemi, hizmet sunarken israftan kaçınma prensibini benimsemiştir.
Satın aldığınız malın, servis hizmetinin ya da bilgi akışının başlangıç noktasından (kaynağından) tüketiciye kadar olan tedarik zinciri hareketine lojistik denir. Üretim sektöründe önemli rol oynayan tedarik sistemi, günümüzde yaygınlaşan online alışveriş ile daha da yoğunlaşmış durumdadır. Lojistik hizmetini sağlayan firmalar artan rekabet ortamı ile israftan kaçınarak hızlı hizmet sunma eğilimine girmiştir. Rekabet ortamında tutunmak için etkin ve etkili olmak gerekir. Yani doğru ürünlerin, doğru araçlarla, doğru miktarlarda ve doğru zamanlarda teslim edilmesi gerekir. Peki bunu yaparken neden boşa gidilmiş seferler, yakıt masrafları ve zamanlar harcansın? Bu israfların önüne geçmek için lojistik sektöründe milk-run çalışmaları yürütülmektedir.
Milk-run belirlenmiş bir bölgedeki malların ya da parçaların toplanması ve dağıtılması işleminin aynı anda yapılmasıdır. Bu işlem esnasında rotalar, araç kapasitesi ve güzergah uzunluğu göz önünde bulundurularak belirlenir. Araca yüklenen parçalar çeşitli yerlerde boşaltım yapılacak şekilde düzenlenir.
Milk-run’ın Tarihi
Yalın lojistik konularından biri olan milk-run 19.yy Amerika Birleşik Devletleri’nde süt dağıtımı yapan insanların geliştirdiği bir sistemdir. Sütün bozulmaması için hızlı ve zamanında dağıtım yapması gereken satıcılar dolu ve boş şişe sistemi kurmuştur. Yani boş şişeler toplanırken yerlerine dolusu konur, bütün dolu şişeler bittiğinde ise mandıraya dönülür. İşte günümüz döngüsel seferleri (milk-run) böyle oluşmuştur.
Gelişen teknoloji ile süt fabrikaları kurulup pastörize sütler üretilmeye başlanmıştır. Bu durum sistemin yok olmasındansa farklılaşarak yeni bir hal almasını sağlamıştır. Bu farklılaşma iki şekilde sonuç vermiştir. İlk amaç araç sefere çıktığında pastörize edilecek olan sütü farklı tedarikçilerden toplamış ve bozulmadan fabrikaya getirilmesidir. İkinci amaç ise dolu şişeleri müşterilere ulaştırırken, boş şişeleri toplayarak geri dönüştürülmesi için fabrikaya getirilmesidir.
20. yüzyılda tedarik zincirinde yaygınlaşan milk-run ile maliyetlerde düşüş ve daha iyi stok kontrolü sağlanmıştır. Günlük yaşantımızdaki en bariz örneği toplu taşımalar ve kurye hizmetleridir. Bunun yanı sıra endüstriyel lojistikte de sıklıkla görülmektedir. Bunlara ek olarak askeri devriyeler içerisinde de döngüsel seferler görülür.
Çiğ sütün bozulmamasından ortaya çıkan döngüsel seferlerin günümüzdeki amacı ise israfı azaltırken verimliliği artırmaktır.
Milk-run’ın Amacı
Milk-run iç ve dış lojistikte kullanılan hammedde, malzeme ya da ürün çekme sistemidir. Sadece dış ticarette kullanıldığını söylemek milk-run için haksızlık olur. Fabrikaların kendi içerisindeki depodan hatta ya da hatlar arasında olan malzeme akışında da milk-run kullanılabilmektedir. Böylece hem zamandan hem insandan hem de eğer kullanılıyorsa araç (forklift vb.) yakıtından tasarruf edilebilmektedir.
Milk-run sisteminde araç içi kullanımının maksimum seviyede tutulması hedeflenir. Böylelikle rotalama verimsizliğinin önüne geçilmiş olur. Tedarikçi ile müşteri arasındaki senkronize önemlidir. Zamanında teslimat prensibini de benimseyen Toyota’nın JIT (Just in Time) sistemini de destekler. Yani İşletme içerisinde fazla stok tutulmaması ve işletme ihtiyacı kadar sevkiyat yapılması sağlanarak fabrika içerisindeki stok maliyetlerinin azaltılması hedeflenir. Uygun fiyat ile kaliteli hizmet sunulması da rekabet açısından önemli olan bir detaydır.
Milk-run Avantajları
- Emniyet stok seviyerinde azalma meydana gelir ve stok seviyelerindeki hakimiyet artar.
- Stok seviyelerindeki azalma ile tutulması gereken palet ve kullanılan alanlar da azalır.
- Daha aktif bir tedarikçi – müşteri iletişimi gerçekleştirilir.
- Teslimat zamanlarındaki tahminler gerçeğe oldukça yakındır.
- Araç içi verimlilik artar ve rotalama verimsizliği azalır.
- Aynı anda farklı malzemeler taşınabilir.
Milk-run Dezavantajları
- Lojistik sektöründeki her tedarikçi için uyarlanabilir bir yöntem olmayabilir,
- Rotalama hataları yapıldığında veya tedarikçilerden kaynaklı gecikmeler olduğunda telafi etmek için oluşturulan seferler maliyetli olacaktır,
- Küçük boyutlu ve daha az maliyetli mallar için uygulanabilir,
- Milk-run seferlerinde yollar ve belirlenen güzergah tedarikçileri belirlemektedir. Bu da tedarikçi seçimindeki esnekliği kaybettirir.
Milk-run için şunu söylemek mümkündür;
Lojistik sektöründe uygulanan etkili ve verimli bir yöntemdir. Ancak uygun olan lojistik sistemlerinde ve doğru şekilde uygulandığında yararını görürüz. Aksi takdirde ekstra maliyetler ortaya çıkar ve birim maliyetleri artar.
Nedir? kategorisinde bulunan diğer içerikleri de okumanızı tavsiye ederim !
