Kişiyi korkutan, çaresizlik hissini oluşturan, kişiyi olaylar karşısında sınırlarını zorlayan durumlar ile karşı karşıya kalması sonucunda kişide oluşturduğu etkiye psikolojik (ruhsal) travma denilmektedir. Mutsuzluk, huzursuzluk, günlük yaşamını eskiden olduğu şekilde sürdürememe, kolay ürkme, hassasiyet (ışık,ses vb.), aşırı gerilim ve öfke patlamaları kişinin travma sonucunda ruhsal bozulmaya neden olmuş olabileceğini düşündürmektedir. Ruhsal travma sonrası depresyon ve travma sonrası stres hastalığı en çok karşılaşılan hastalık türleridir.
TRAVMANIN SEBEP OLDUĞU DURUMLAR
- Savaşlar
- Afetler
- Aile içi şiddet
- Saldırı
- Taciz
- Beklenmedik ölümler
- Kazalar (iş, trafik vb.)
- İhmal
Bu gibi olaylar toplumlarda çok sık görülen olaylardır. Araştırmalara göre bu tip olaylar her iki kişiden birinde yaşadığını göstermektedir. Savaşlar, saldırı, beklenmedik ölümler, aile içi şiddet,taciz gibi durumlar travma sebepleridir. Sadece bu olaylar ile sınırlı değildir. Kişinin sevgi ve ilgiden mahrum bırakılması, okula gönderilmemesi gibi durumlarda sebep olabilmektedir. Ancak burada önemli olan kişinin sınırlarını zorlaması, baş edebileceğinden fazla sürede olaya maruz kalmasıdır. Bunun sonuncunda fiziksel ve duygusal olarak kendini kötü, ezilmiş hissetmesidir. Travmanın etki süreleri kişiden kişiye değişmekte olup bazen 3-4 gün bazende haftalarca, yıllarca devam edebilmektedir. Travmanın şiddeti ne kadar fazla ise ruhsal etkileri de o kadar uzun sürmektedir.
SEBEP OLDUĞU HASTALIKLAR
- Depresyon
- Kaygı Bozukluğu
- Takıntı Hastalığı
- Sosyal Fobi
- Psikosomatik hastalıklar
- Travma sonrası stres bozukluğu
- Panik bozukluğu
TRAVMA SONRASI STRES BOZUKLUĞU BELİRTİLERİ
- Çabuk sinirlenme
- Uykusuzluk
- Kabus görme
- Kolay irkilme
- Sürekli tedirginlik hali
- Gelecek ile ilgili plan yapamama
- Olayı hatırlatan durumlardan kaçma
- Yabancılaşma (beni kimse anlamıyor düşüncesi ile uzaklaşma)
- Anksiyete bozuklukları
- Aşırı alkol veya madde kullanımı
Travma sonrası stres hastalığı uzun yıllar sürebilen ve ciddi iş gücü kaybına yol açabilen bir hastalıktır.
TEDAVİ YÖNTEMLERİ
- PSİKOLOJİK TEDAVİ YÖNTEMİ: Hatalı düşüncenin sağlıklı düşünceler ile yer değiştirilmesi, kaçındığı durumların veya korkuların üzerine gitmesini sağlanarak olayın etkisinin azaltılması amaçlanmaktadır. Bu tedaviler alanında uzman kişiler tarafından yapılmalıdır. Uzmanlardan yardım alma konusunda imkanı olmayan veya bundan rahatsızlık duyanlar, sorunu daha önce yaşayan biri tarafından ya da konuyla ilgili kitapçıklardan da yardım alarak sorunu çözmeye çalışmalıdır. Çoğu insan umutsuzluğa kapıldıklarından, olayı tekrar hatırlamayı göze alamadıklarından yardım aramaya çekinmektedir. Tabi bu durumda iyileşmenin önüne büyük engel oluşturmaktadır.
- İLAÇ TEDAVİ YÖNTEMİ: Uzman kişiler tarafından verilen ilaçlar kullanılmalı, rastgele ilaç kullanılmamalıdır.
- EMDR TEDAVİSİ: EMDR göz hareketleri ile duyarsızlaştırma ve yeniden işleme anlamına gelmektedir. İlk akla gelen tedavi yöntemlerinden biri olan EMDR tedavisi kişinin travmatik etkilerden, geçmişten kurtularak normal yaşamına dönmesini sağlar. İyileşme mekanizmasını harekete geçirerek daha hızlı iyileşmeyi sağlamaktadır.
Psikoloji kategorisinde bulunan diğer içerikleri de okumanızı tavsiye ederiz!
Yazımda faydalandığım kaynaklar :
