Emekli Sovyet kozmonotu ve siyasetçidir. Kendisi uzaya çıkan ilk sivil kadındır. 1963 yılında Vostok 6 uçuşu için yüzlerce kişi arasından pilot olarak seçilen Valentina Tereşkova, Dünya yörüngesinde 48 tur atmış ve uzayda yaklaşık 3 gün geçirmiştir.
Kozmonot olmadan önce bir tekstil fabrikasında montaj işçisiydi. Ayrıca amatör olarak paraşüt ile atlama sporuna başladı. 1969 yılında Sovyetler Birliği Komünist Partisi’nin önemli bir üyesiydi ve burada çeşitli görevler aldı. Sovyetler Birliği’nin çöküşünden sonra siyaseti bıraksa da bu alandaki saygınlığı devam etti.
Hayatı
Valentina Tereşkova, Rusya’daki küçük bir köyde 6 Mart 1937 yılında doğdu. Babasını erken kaybeden Valentina, gençliğinde lastik ve iplik fabrikalarında çalıştı. Gittiği gece okulunda ise teknisyenlik eğitimi aldı. Fakat sonrasında “Zhukovsky Air Force Academy”de eğitim alarak kozmonot mühendisi oldu. 1977 yılında ise mühendislikte doktorasını aldı. Ayrıca hobi olarak paraşüt ile atlamaya ilgi gösterdi ve aslında bu hobisi uzaya çıkması için onu diğer adayların önüne geçirdi.
Dünya’daki ülkeler arasında uzay savaşları başladığı sırada Sovyet Rusya, her zaman ilk olmayı istiyordu. 1961 yılında uzaya çıkan ilk insan Yuri Gagarin’den sonra uzay programını yöneten başmühendis, uzaya gönderilen bir kadın olmasını istedi. Bu hem dünya çapında duyulacaktı hem de kadın- erkek eşitliğinin olduğunu gösterecekti.
Bu olayın sonucunda geniş bir arama başladı. Adayların paraşütçü olması, 30 yaşından küçük olması, 170 cm’den kısa ve 70 kg’dan az olmaları istendi. Elemeler sonucunda Valentina Tereşkova, son 4’e kalan kadınlar arasına girdi. Seçilen arkadaşlarıyla beraber yoğun bir eğitim aldı. Eğitimlerin sonunda Tereşkova, ilk uzay kadını olarak seçildi ve kendine kod adı olarak Rusça’da “Martı” anlamına gelen “Chaika”’yı seçti. Herkesin gözünde Yuri Gagarin ve Aleksey Leonov gibi bir uzay kahramanıydı.
Kendisi gibi Sovyet uzay insanı olan Andrian Nikolayev ile evlenen Tereşkova, 1982 yılında boşandı. Fakat bu evlilikten olan kızları Elena, uzaya gitmiş bir anne ve babaya sahip olan ilk kişi oldu. Valentina ikinci evliliğini ise ortopedi uzmanı Yuliy G. Şapoşnikov ile yaptı.
Uzay Görevi
1963 yılında Vostok 6 uçuşu için yüzlerce kişi arasından pilot olarak seçilen Valentina Tereşkova, Dünya yörüngesinde 48 tur atmış ve uzayda yaklaşık 3 gün geçirdi. Bu görevinde uzaya çıkan ilk kadın ve ilk sivil oldu. Ayrıca uzayda geçirdiği süre o zamana kadar uzaya gitmiş olan Amerikalıların geçirdiği toplam süreden (36 saat) fazlaydı.
Tüm bunlara rağmen uçuşu yöneten başmühendis memnun olmadı. Çünkü uzaya çıkılan ilk saatlerde Treşkova’ya gelen telsiz çağrıları cevap bulmamıştı. Bu da herkesin panik halinde olmasına sebep olmuştu. Bu yüzden uzay aracının kontrolü tamamen Tereşkova’ya bırakılmadı ve otomatik sistem ile dünyaya dönmesi sağlandı.
İnişten sonra Valentina Tereşkova başarısız olduğunu kabul etmedi. Fakat bu olaydan sonra Sovyet Rusya uzunca bir süre uzaya kadın bir kozmonot göndermedi. Ayrıca bu uçuş ile ilgili bir açıklama yapmadı.
Bu olaydan 19 yıl sonra uzaya çıkan ikinci kadın ise Sovyet olan Svetlana Savitskaya’ydı.
Valentina Tereşkova’nın Vostok 6 ile yaptığı bu uçuş, Vostok serisinin de son uçuşu oldu. Uçuştan sonra birçok ülkeye giden Valentina, konuşmalar yaptı ve uluslararasında çeşitli görevler aldı. Sovyet Rusya tarafından desteklenen bu ülke gezilerinin amacı uzaya çıkan ilk kadını dünyaya tanıtmaktı. Doğu Bloğu’nda bulunan ülkelerden madalyalar alan Valentina, kendi ülkesinden de “Sovyet Kahramanlık Madalyası” aldı. Ayrıca Ay’da bulunan bir kratere “Tereşkova” adı verildi.
Biyografi kategorimizde yer alan diğer içeriklerimizi okumanızı da tavsiye ederiz.
