Veri Okuryazarlığı

Günümüzde hızla büyüyen bir veri okyanusu oluşmaktadır ve bizler fark etmesek de bu okyanusa her gün katkı sağlamaktayız. Bir e-ticaret sitesinden alışveriş yaparken, sosyal medyada dolaşırken hatta arkadaşlarımızla konuşurken bile veri üretiyoruz. Bu durum da verilerin sonsuz olmasına neden olurken aynı zamanda verilerin ayıklanmasını ve analiz edilmesini gerektiriyor. Bu veri topluluğunu anlamlandırmamızı ve işlememizi de çok önemli bir hale getiriyor.

Verilerin bu hızla akıp gittiği bir dünyada veri okuryazarlığı kavramı ise gerçekten oldukça değerli hale geldi. Veri okuryazarlığı, verileri okumak, anlamak ve değerlendirerek işlemek yani analiz etmek demektir. Kısacası, günlük hayatta karşılaştığımız verileri yorumlama kabiliyetidir. Tabi ki bu işlemleri yaparken yararlandığımız en temel bilim, istatistik bilimidir. İstatistik bilimi sayesinde verileri toplar, tablo ve grafiklerle özetler ve elde ettiğimiz sonuçları da yorumlayabiliriz.

Veri Okuryazarlığının Temel Kavramları

• Anakütle (Kitle, Popülasyon): Kısacası, bizim veri toplamak istediğimiz yani üzerinde çalışmak istediğimiz gruptur.
• Parametre: Çalışılan popülasyonun tanımlayıcısı olan sayısal ölçüdür.
• Örneklem: Üzerinde çalışmak istediğimiz popülasyonun herhangi bir özelliğini incelemek amacıyla, bu popülasyondan belli kurallar ile seçilen birimlerdir.
• Örneklem istatiği: Seçilen örneklemin tanımlayıcısı olan sayısal ölçüdür.

Bir örnek vermek gerekirse: İlçeler için yapılacak bir anket olduğunu düşünelim. Bu anket için tüm ilçeyi dolaşmak oldukça zor olacaktır. Bu sebeple anket için uygun olabilecek bir ya da birkaç mahalle seçilerek örneklem oluştururuz. Oluşturulan örneklemde yapılan anket sonuçlarını değerlendirerek de ilçe bazında bir yorumlama yaparız.

• Gözlem birimi: Araştırma yapan kişinin topladığı ve analiz ettiği verilerle tanımlanan birimdir. Örneğin; bu sene doğan bebeklerin boyları üzerine bir araştırma yapmak istiyorsak, buradaki gözlem birimi bebeklerdir.
• Değişken: Birimlerin farklı değerler aldığı nitelik veya nicelikleri değişken olarak isimlendirilir. Az önceki örneğe bakacak olursak bebeklerin boy uzunlukları yapılan çalışmadaki değişken olacaktır.

Veri Okuryazarlığı Neden Önemli?

Günümüzde herkes için önemli bir bilgi kaynağı haline gelen veriyi anlamak, bizi bugünün içinde tutar. Ayrıca bize eleştirel bir bakış açısı kazandırır. Bilgiyi oluşturma, analiz etme ve görselleştirme gibi yetkinlikleri kullanmamızı sağlar. Algoritma ve modellemenin yanı sıra veri bilimine giriş için de bir kapı açar. Eğer bizler elimizdeki veriyi analiz ederek yorumlamazsak, topladığımız verinin de bir anlamı kalmaz. Veri okuryazarlığı bizlere öğrendiğimiz bilgileri sorgulamayı öğretir.

Mühendislik kategorimizde yer alan diğer içeriklerimizi okumanızı da tavsiye ederiz.