Geçen haftalardaki yazımda  sizleri düşünce tarihinin ilk bilim kadını “Hypatia” ile tanıştırmıştım. Bugün sizlerle paylaşmak istediğim karakter de en az Hypatia kadar sıra dışı ve başarılı bir kadın. Onun adı Plancia Magna. Dünyanın ilk kadın belediye başkanı. Hakkında çok az yazılı eser bulunan Plancia Magna Roma döneminin en aydın ve bilge kadınlarından birisi.

   Plancia Magna bugün Antalya ili sınırlarında bulunan Perge’de dünyaya gelmiştir. O dönemki Perge şehrinin önde gelen ailelerinden “Plancius” ailesinin kızıdır. Sadece Roma İmparatorluğu’nun değil dünyanın da ilk kadın belediye başkanı unvanına sahiptir Magna. Tam olarak üç dönem yönettiği Perge’de halkın büyük sevgi ve saygısını kazanmıştır. Bu sevginin en büyük sebebi: şahsi servetinin büyük kısmını Perge’nin mimari gelişimine harcamış olmasıdır. Bugün halen yapılan kazılarda Magna’ya hitaben yazıtılar bulunmaya devam etmektedir. Bu yazıtlarda: “kendi parasını harcadı”, “Rahibe Magna”, “Tanrıların Anası” gibi söylemler yazmaktadır. Bu yazıtlardan anlıyoruz ki; Magna sosyal ve siyasi kimliğinin yanı sıra dini görevler de üstlenen bir figürdü. Ama tüm bu sosyal, siyasi ve dinsel unvanlar bir yana; ona verilen en güzel unvan “Kentin Kızı” unvanıdır. Çünkü o gerçek bir Pergelidir.

   Roma döneminde kadınların siyasete ve toplumsal işlere karışması pek hoş karşılanmaz, babasının veya kocasının boyunduruğu altında basit bir hayat yaşaması beklenirdi. Ama Plancia Magna dönemin özgür ve başarılı kadın sembolüydü. Ne babasının boyunduruğunda yaşadı ne de kocasının. O kendi adıyla yükseldi. Kimsenin gölgesinde olmadı. En büyük karakteristik özelliği olan hırsı ile maddi gücünü birleştirerek Perge için büyük yatırımlar yaptı.

   5000 bin yıllık bir geçmişe sahip olan Perge, döneminin en önemli şehirlerinden birisiydi. Bugün yapılan kazılardan da görülmektedir ki şehir tam bir kültür-sanat yuvasıydı. Çıkan heykeller, yazıtlar ve freskler günümüz mimarisine dahi ışık tutuyor. Yine çıkan eserlerden gördüğümüz kadarıyla şehir en büyük aydınlanma ve mimari yükseliş devrini Magna döneminde yaşamıştır. Magna’nın babası Varus senatörlük ve eyalet valilikleri yapan nüfuz sahibi bir Romalıydı. Ama Plancia Magna yaptığı hiçbir hizmette bunun gölgesine sığınmamış, her hamlesinde önceliği şehrinin geleceğini ve menfaatleri olmuştur.

   1800 yıl öncesinde yaşayan Magna sadece yaşadığı döneme değil bugün halen günümüze de ışık tutmaktadır. Ömrü boyunca onurlu bir hayat sürmüş, özgür iradesi ve doğduğu topraklara olan bağlılığıyla örnek bir yönetici olarak çok sevdiği Perge’de hayata gözlerini yummuştur. Ölümünden sonra halk Magna’yı onurlandırmak adına şehrin çeşitli yerlerine onun heykellerini dikmiştir. Hakkettiği onur ve değeri günümüzde görebilmesi için Kültür Bakanlığı tarafından çeşitli çalışmalar yapılmaktadır. Bunlardan en önemlisi Perge’deki anıt mezarının gün yüzüne çıkartılmasıdır. Halen hakkında çok az yazılı eser ve araştırma olan Plancia Magna hakkettiği değere kavuşmayı bekliyor.

“Sabahları güneş nar kırımızı doğar Side kıyılarından

Öğleyin Perge’de ve Atteleia’da Akdeniz mavisine bulanır

Güneş mavisidir Akdeniz’de

Akdeniz’in Pamphylia güneşini hiçbir bölgenin güneşine değişmem

Bin bir çeşit mavi sarmalıdır o

Sillyon’da bir başka mavi

Aspendos’da bir başka maviyle yalbırdar.

Akşama doğru Phaselis koyunda çiçek özümleyen balarılarına kırpıp

Solymos Dağı’nda Termessos yeşiline boyanır ve öyle batar

Mavilerini kıyılara serpe serpe

Akdeniz’in Pamphylia güneşinin eşi bulunmaz, bilesiniz.”

                                                  Azadlı Köle Marcus Plancius Aleksandros

Kaynak

İsmail Kaygusuz – Perge’nin Kızı Plancia Magna


Biyografi kategorisinde bulunan diğer içerikleri de okumanızı tavsiye ederiz!

Yazar Hakkında

Arif TAN

Lisans, Dokuz Eylül Üniv. - Makine Mühendisliği Yüksek Lisans, Marmara Üniv. - MBA Doktora, Zürih Üniv. - Ekonomi (Halen) 19.10.1987 Antalya doğumluyum. Çeşitli dergi, kurum ve kuruluşlarda yazarlık yapmaktayım.

Tüm Makaleleri Göster