Bir ürün ya da hizmetin istenilen ihtiyaçları karşılayabilme yeteneğine dayanan özelliklerinin toplamına “kalite” denir. Toplam kalite yönetiminin kurucusu olarak bilinen William Edwards Deming, kalite yönetimi için üç yaklaşımda bulunmuştur.

  • Derin Bilgi Sistemi
  • Planla- Uygula- Kontrol Et- Önlem Al (PUKÖ)
  • 14 Nokta İlkesi

Derin Bilgi Sistemi

Deming’e göre yaptığımız uygulamaların sonucunda bir değişim olur ve değişimin temeli insandır. Ayrıca derin bilgi sistemi, yönetim için altın kuraldır. Bu değişime uyum sağlanabilmesi için kavranması gereken 4 temel unsur vardır.

  • Sistem yaklaşımı: Girdilere çeşitli yöntemler uygulanarak çıktı oluşturduğu yapılara “sistem” denir. Bu sistemler üretim ve hizmet sağlayan kuruluşlar da olabilir. Bir sistem kendini anlatmaz, bizim onu anlamamız gerekir.
  • Değişkenlerin algılanması: Bir sistemdeki değişkenlerin doğru bir şekilde algılanması ve kontrol altında tutulması oldukça önemlidir. Çünkü değişkenlerin kontrolsüzlüğü yanlış sonuçlar oluşturur.
  • Bilgi kuramı: Hangi bilgiyi nasıl öğreneceğiniz bilgi kuramı ile ilgilidir. (Sezgisel öğrenme veya bilimsel öğrenme)
  • Psikoloji: Psikoloji, iletişimin ve etkileşimin temelidir. Ayrıca bir sistem içerisindeki insan, grup, toplum ve değişim psikolojisini anlamak etkileşimi arttırır.

Planla- Uygula- Kontrol Et- Önlem Al (PUKÖ)

Yalın üretim için çok önemli olan KAIZEN’in uygulama sürecini yansıtan bir döngüdür. Ayrıca PUKÖ döngüsü ISO standartlarının da temelini oluşturur. Sistematik bilgiye ulaşmak için kullanılan bilimsel bir yöntemdir. İngilizce’de Plan- Do- Check- Act (PDCA) olarak bilinir.

  • Planla: Bu adımda çözmeniz gereken temel sorunu belirleriz. Çözüm için gerekli kaynakları oluştururuz. Ayrıca mevcut kaynaklarla sorunun en iyi şekilde nasıl çözüleceğine ve hedeflere karar veririz. Yani kısacası sorun üzerine tam olarak ne yapacağımızı planlarız.
  • Uygula: Planımızı yaptıktan sonra harekete geçme adımıdır. Planımızı uygularken öngöremediğimiz engeller ile karşılaşabiliriz. Bu yüzden planımız esnek olmalıdır.
  • Kontrol et: Eğer yaptığımız planda sürekli iyileştirme istiyorsak mutlaka kontrol etmeliyiz. Bu yüzden PUKÖ döngüsünün en önemli adımı kontrol aşamasıdır. Ayrıca yaptığımız planın işe yarayıp yaramadığını görmemizi sağlayan adımdır.
  • Önlem al: PUKÖ döngüsündeki son adımdır. Eğer planımız düzgün bir şekilde çalışıyorsa bu planı uygulamaya devam edebiliriz. Süreç içerisinde de yapılan plan standart hale gelir. Fakat bir sorun oluşursa buna karşı önlem almamız gerekir. Döngümüz bu şekilde devam eder.

14 Nokta İlkesi

Deming, toplam kalite yönetimi için temel oluşturan 14 tane ilki sunmuştur.

  • 1. Hedefin sürekliliği: Öncelikle hedefin belli olması gerekir. Sonrasında ise bu hedefin sürekliliği sağlanmalıdır. Yani üretilen ürün ve hizmetlerin iyileştirme süreçleri sürekli olmalıdır.
  • 2. Yeni felsefe: Bu felsefelerden biri kaliteyi müşterinin belirlediğidir. Diğeri ise rekabet yerine işbirliği yapmamız gerektiğidir. Bu noktada müşteri terimini iyi anlamak ve müşterilerimizi belirlemek önemlidir. Sonrasında müşteri önceliğine göre isteği anlamak ve bunu karşılamak gerekir.
  • 3. Kitle kontrolü: Üretilen ürün ve hizmet üzerinde yapılan kalite kontrol işlemleri, son aşamada olmamalıdır. Kontrol her süreçte olursa başarıya ulaştırır.
  • 4. Fiyata göre değerlendirme: Bir üründe sadece fiyata bakılmamalıdır. Ürünün kalitesi de çok önemlidir. Düşük kalite, yüksek maliyete sebep olur.
  • 5. Sürekli iyileştirme: Ürün ve hizmet üretimi süreçlerinin sürekli iyileştirilmesi ve geliştirilmesi gerekir.
  • 6. İş eğitimi: Çalışanların bilgi düzeyi kalite için oldukça önemli bir konudur. Bu yüzden kurum içi eğitimlere önem verilmesi gerekir.
  • 7. Liderlik sistemi: Takım lideri, takım üyelerine örnek olan kişidir. Üyelerin gelişimine yardımcı olmalı, işbirliğine teşvik etmeli ve yol göstermelidir.
  • 8. Korku kavramı: Verimli bir çalışma ortamında korku olmamalıdır. Çalışanlar öneri, şikayet ve sorunlarını korkmadan iletebilmelidir. Takım başarısına engel olan en büyük şey korkudur.
  • 9. Bölümler arası engeller: Çalışma ortamında bulunan bölümler arasında açık bir iletişim olmalıdır. Yani bölümler birbirinden haberdar olmalıdır.
  • 10. Slogan ve nasihatler: Bu tarz söylemler üyeleri daha fazla çaba göstermeye zorlar ve cesaret kırıcı olabilir. Bunun yerine herkesin kabul edeceği bir yol haritası çizilmelidir.
  • 11. Çalışma standartları ve hedefler: Üretim için belirlenen hedefler kalitede azalmaya neden olabilir. Hedefi tutturmak için çalışan bölümler sadece buna odaklanır ve genel faydayı unutur.
  • 12. Çalışanların mutlu ve gururlu olması: Kaliteli bir ürünün üretilebilmesi için çalışanların mutlu olması ve yaptıkları işten gurur duyması çok önemlidir.
  • 13. Etkin eğitim programı: Kurum içi eğitimlerin yanı sıra Deming’in kalite öğretileri ve istatistik gibi eğitimler zihin açıcı olacaktır. Ayrıca aktif bir zihin başarı getirir.
  • 14. Dönüşüm için harekete geçmek: Kalite yönetimi için gereken bu değişimleri tüm çalışanlara aşılamak gerekir. Bu ilke en zor aşamadır. Bunun için bir takımdan başlayarak tüm çalışanların seferber olması gerekir.

Mühendislik kategorimizde yer alan diğer içeriklerimizi okumanızı da tavsiye ederiz.

Yazar Hakkında

Sena EFENDİOĞLU

2018 yılında Sakarya Üniversitesi Makine Mühendisliği bölümünden mezun oldum. 2019 yılından itibaren de Gebze Teknik Üniversitesi'nde yine kendi alanımda yüksek lisans eğitimime devam ediyorum. Ayrıca benimühendisim.com platformunda da sizlere kaliteli içerikler sunabilmek amacıyla yazarlık ve editörlük görevlerimi severek yerine getiriyorum. Yapay zeka teknolojileri, robotik ve mühendislik konularını ilgi alanım arasında sayabilirim. Bunlara ek olarak kişisel gelişim alanında içerikler oluşturmaya da özen gösteriyorum.

Tüm Makaleleri Göster